Wat is paardencoaching precies? Lees hier alles wat je wilt weten.
Paardencoaching
Ik ben sinds juni 2014 gediplomeerd paardencoach en ik heb mijn coachingsdiploma behaald bij Caprilli Coaching & Training.
Hier heb ik geleerd hoe ik paarden kan inzetten als partners in persoonlijke ontwikkeling. Ik leerde niet alleen de basisvaardigheden, maar ook hoe ik deze technieken op een professionele en veilige manier kan toepassen voor verschillende doelgroepen. Het mooiste wat ik heb geleerd is hoe ik mijn eigen gevoel en intuïtie kan gebruiken om te observeren. En het gedrag van het paard te begrijpen. Hierdoor kan ik op maat gemaakte begeleiding te bieden, of het nu gaat om kinderen, jongeren, volwassenen en groepen. Het is een supertof om te zien hoe dit leidt tot diepgaande transformaties en groei bij mijn cliënten.
Paardencoaching wordt vaak gezien als zweverig maar het is allesbehalve dat, ik zal uitleggen hoe dit vanuit het paard werkt.
Paarden versus mensen
“There is no better place to heal a broken heart than next to a horse”
Allan J. Hamilton
Coaching met paarden is nieuw voor een hoop mensen.
Als we Allan J. Hamilton, hoofd neurochirurgie op de Universiteit van Arizona mogen geloven is het grote verschil tussen paarden en mensen het volgende:
Paarden
Paarden hebben over meer dan 30 miljoen jaar overlevingsvaardigheden voor de rechterhersenhelft ontwikkeld, zoals leiderschap, bewustzijn, empathie en samenwerking. Voor paarden staat alles in het teken van ‘wij’. De kudde (familie, vriendschap, etc) is het belangrijkste en zolang de kudde gezond is, gaat het ook goed met het individu. Door samen te werken, vergroten ze hun overlevingskansen. Hierdoor kunnen paarden bijvoorbeeld makkelijker spanningen overnemen van hun zwakkere kuddegenoten.
Mensen
Mensen hebben zich over meer dan 30 miljoen jaar ontwikkeld tot het superroofdier: dankzij de ontwikkeling van ons linkerhersenhelft kunnen wij communiceren door taal en dieper nadenken zoals vooruit denken en in het verleden blijven hangen. Het moment dat je deze tekst leest, hoor je zelfs je eigen stem binnenin je hoofd. Het enige nadeel van deze mega ontwikkelingen is dat de rechterhersenhelft een stuk minder is ontwikkelt. Daardoor hebben wij meer moeite met gevoel en leven wij voornamelijk vanuit ons ego, alles staat in het teken van: ‘ik’.
Waarom coaching met paarden?
Paarden zoeken in de natuur altijd gelijk contact met een nieuwe kuddegenoot om te kijken wat ze aan de nieuwkomer hebben. Is het nieuwe paard sterk, slim, alert of een combinatie hiervan? Dit checken ze om te bepalen wat de rang wordt van dit nieuwe paard in de bestaande kudde. Als er gevaar dreigt, zorgen ze ervoor om met de hele kudde zo snel mogelijk in veiligheid te zijn, ieder paard heeft zijn eigen rol.
Brengen we nu een persoon bij een paard in de bak, dan begint het paard van nature deze nieuwe menselijke kuddegenoot te ‘screenen’ waarna hij kan bepalen of hij zich veilig kan voelen bij de ander of niet.
Omdat wij mensen vaak blokkades bij ons dragen, kan het paard niet goed helder krijgen wat hij aan jou als nieuwe kuddegenoot heeft. Daarom gaat hij op onderzoek uit. Met zijn neus gaat hij bijvoorbeeld de blokkades af die jij in je lichaam bij je draagt.
Als iemand bijvoorbeeld ‘denkt’ dat hij of zij graag een leidinggevende rol zou willen hebben, maar ‘van binnen’ nog wat huiverig is om een leidinggevende positie in te nemen, dan zal het paard op het huiverige gevoel (angst) reageren. Het paard laat dan een beeld van angst of onrust zien.
Of als iemand zo veel verdriet heeft dat hij of zij een knoop in zijn/haar maag heeft. Het paard voelt de locaties waar jij je spanningen opslaat heel goed aan en zal hierop reageren.
Ik herken de signalen van het paard ga vervolgens doorvragen. Hierdoor wordt duidelijk waar het rusteloze gevoel vandaan komt en zodra de deelnemer zich bewust wordt van de locatie met de spanningen, komt dit gelijk wat losser. Het paard reageert hier vervolgens weer op. Nu kan de deelnemer stappen gaan zetten.

Vroeger geloofde ik nooit zo in de energieën en gevoelens van paarden. Tot het volgende gebeurde:
Mijn paarden L'Espoir en Murphy waren vaak bij elkaar in de buurt te vinden maar ik zag ze niet vaak dicht naast elkaar staan. Op een ochtend stonden ze heel knus samen in de hoek van de paddock paradise. Ik heb dit moment natuurlijk vastgelegd met mijn telefoon. Vervolgens pakte ik een ander paard om te gaan trainen. Toen ik dat paard anderhalf uur later terug zette vond ik L'Espoir plat op de grond, acute koliek. Koliek kan bij paarden levensgevaarlijk zijn, dus ik haalde haar natuurlijk uit de paddock en wachtte op de dierenarts. Tijdens het wachten scrolde ik door mijn telefoon en keek naar de foto van 1,5 uur daarvoor. L'Espoir stond op die foto al niet heel fit en Murphy stond met haar neus bij L'Espoir's buik. Dat was voor mij bewijs genoeg dat paarden blokkades en pijnklachten voelen en het dus ook proberen te verhelpen, zoals Murphy deed bij L'Espoir. Want zoals we inmiddels wel weten: de kudde is zo sterk als zijn zwakste schakel, waardoor ze dus gelijk op onderzoek gaan bij blokkades.

“Horse kisses: the best medicine in the world”
Spanningen
Een paard doet ook nog iets anders: hij neemt automatisch spanning over van degene die bij hem staat, of dit nou een paard of een persoon is. Vervolgens laat hij deze spanning direct van zich afglijden, door bijvoorbeeld te gaan gapen of rollen.
Wij mensen nemen ook (onbewust) spanning van elkaar over. Denk bijvoorbeeld aan verdriet, woede en blijdschap. Het grootste voorbeeld hiervan is gapen: wanneer er iemand in de bus begint te gapen, doen er vaak een aantal mee. Wanneer iedereen op het werk gestressed rondloopt, is de kans groot dat jij dit ook overneemt. Alleen zijn we ons er vaak niet van bewust dát we deze spanning hebben overgenomen en weten we dus ook niet hoe we het weer kwijt kunnen raken.
Mensen die een sessie paardencoaching gehad hebben, geven vaak aan dat ze zich na afloop ‘lichter’ te voelen dan voorheen. Dit is logisch, want de spanning is via het paard grotendeels weggevloeid.
Hoe ziet een sessie er uit?
Ik kan van te voren niet zeggen hoe een sessie eruit gaat zien. Dat ligt heel erg aan de reden waarom je hier bent en hoe het paard reageert.
Opdrachten en voorbeelden
Ik werk vaak met voorbeelden of ondersteuning bij opdrachten: je krijgt een opdracht met een paard of iets in de omgang naast paarden en dan stel ik vragen rond de thema’s waar je mee komt (leiding geven, grenzen aangeven, nee zeggen, omgaan met complimenten/kritiek)
Spiegelwerk
Hierbij sta je met een paard in de ruimte en stel ik vragen, in deze situatie kun je ervaren hoe het paard reageert op jouw energie en blokkades en ga je heel veel van je eigen gedachten of uitingen in de reacties het paard herkennen. Deze herkenning is natuurlijk logisch, want een paard reageert gewoon vanuit zijn natuur. Door deze spiegel en de vragen die ik stel ga je meer nadenken over jezelf, je doelen en je denkpatronen.
Mensen (volwassenen, jongeren en kinderen) merken vaak op dat ze makkelijker kunnen praten wanneer ze tussen de paarden staan, terwijl ze door de warme vacht aaien kunnen ze makkelijker vragen beantwoorden over situaties waar ze moeite mee hebben. Ik schrijf niks op, ik reageer op jouw reacties en de reacties van het paard. Dit geeft een heel ander gevoel dan wanneer je in een kamertje tegenover een therapeut zit die alles opschrijft wat je zegt
Troost geven en spanning afnemen
Ook geven paarden troost. Als je bijvoorbeeld bij mij komt met een angst probleem, dan laten paarden je ervaren dat er om je heen meer ruimte is waardoor de angst gedragen kan worden, dat de angst een functie heeft en niet weggedrukt wilt worden. Het afnemen van de spanning heb je hierboven al gelezen.

FAQ
Veel gestelde vragen over paardencoaching
Het allerbelangrijkste het feit dat je in de natuur bezig bent, je hoort de vogeltjes fluiten, de paarden briezen, wat geknabbel van andere paarden om ons heen. Hierdoor krijg je een hele complete ervaring met rust en dicht bij jezelf komen. Paardencoaching biedt nog veel meer voordelen: het traint perceptie en non-verbale communicatie via paarden, versterkt bewustzijn van lichaamstaal, leidt tot eerlijke en oordeelloze feedback, creëert onvergetelijke reflecteerbare ervaringen, daagt uit buiten de comfortzone, bevordert emotioneel leren en verbinding met het heden, herkent authenticiteit en leiderschap, biedt individuele ervaringen met verschillende paardenkarakters, onthult onbewust gedrag en stress- en oplossingsstrategieën, biedt effectieve ontwikkeling in tijden van tijdsdruk en eisen, en vereist ervaren begeleiding voor langdurige impact.
Mijn paarden leven in een natuurlijke omgeving (ze kunnen dag en nacht met elkaar rondscharrelen en ze hebben onbeperkt hooi tot hun beschikking) en vinden de coaching leuk. Maar ik let er goed op dat ze zich goed voelen. Soms kunnen sessies zwaarder zijn en dat kan stress bij ze veroorzaken. Ik zorg ervoor dat ze gezond zijn en een duidelijke dagstructuur hebben. Ook doe ik verschillende activiteiten met ze. Als ik twijfel, vraag ik experts om hun gedrag te bekijken. Als ze problemen hebben, raadpleeg ik een paardenarts. Na de coaching laat ik ze weer in hun kudde rondscharrelen. Zo houd ik ze veilig en gelukkig, want dat is heel belangrijk.
Paardencoaching verschilt van traditionele coaching doordat het paarden in de coachingssessies integreert. Hier zijn enkele belangrijke verschillen:
Mede-coachende rol van paarden: Bij paardencoaching fungeren paarden als mede-coaches, terwijl traditionele coaching meestal een menselijke coach omvat. Waar mensen vaak een oordeel hebben, hebben paarden dit totaal niet. Paarden helpen de cliënt bij het verkennen van emoties, gedragingen en interacties.
Non-verbale communicatie: Paardencoaching benadrukt het belang van non-verbale communicatie. Paarden reageren op lichaamstaal, wat cliënten bewust maakt van hun eigen signalen en hoe deze van invloed zijn op anderen.
Spiegelen en directe feedback: Paarden spiegelen vaak de emoties en energie van de cliënt, wat inzicht biedt in interne processen. Ze geven directe, oordeelloze feedback, waardoor cliënten nieuwe inzichten krijgen.
Natuurlijke omgeving: Paardencoaching gebeurt buiten in een natuurlijke omgeving, terwijl traditionele coaching meestal binnen plaatsvindt. De natuurlijke setting kan ontspanning bevorderen en nieuwe perspectieven bieden.
Mindfulness en zelfbewustzijn: Door te werken met paarden worden cliënten zich meer bewust van zichzelf, hun emoties en gedragingen. Dit bevordert mindfulness en zelfinzicht.
Ervaringsgericht leren: Paardencoaching benadrukt ervaringsgericht leren. Cliënten leren door directe interactie met de paarden, wat kan leiden tot diepgaande veranderingen.
Fysieke activiteit: Paardencoaching kan fysieke activiteit omvatten, zoals het werken met de paarden in de stal of in de bak. Traditionele coaching is meestal minder fysiek.
Impact van het paard op de dynamiek: De aanwezigheid van het paard kan de dynamiek van de coachingssessie beïnvloeden en unieke uitdagingen en kansen creëren.
Er zijn zeker risico’s verbonden aan het werken met dieren. Volg daarom de veiligheidsvoorschriften:
Kleding en schoeisel: Draag stevige, gesloten schoenen met platte zolen, bij voorkeur met een kleine hak. Comfortabele, weerbestendige kleding is essentieel, afhankelijk van de weersomstandigheden (zonnebrandcrème en een pet bij hitte, een regenjas en warme kleding bij kou).
Veiligheid rondom paarden: Hier let ik natuurlijk ook op wanneer je bij de paarden staat: wees alert en respecteer de paarden en hun ruimte. Houd gepaste afstand, vermijd abrupte bewegingen en maak rustige, kalmerende geluiden om paarden niet te laten schrikken.
Lichamelijke beperkingen: Bespreek eventuele gezondheidskwesties of lichamelijke beperkingen vooraf met mij. Zorg ervoor dat ik op de hoogte ben van specifieke behoeften om de sessie hierop af te stemmen.
Toestemming en grenzen: Deel vooraf of je al dan niet ervaring hebt met paarden, en geef je grenzen aan. Het is belangrijk dat je je comfortabel voelt tijdens de sessie en dat ik hier rekening mee kan houden.
Hydratatie: Zorg dat je voldoende drinkt om gehydrateerd te blijven, vooral tijdens warme sessies. Ik zorg natuurlijk voor genoeg drinken voor de deelnemers en let op welzijn van de paarden door voldoende water en schaduw beschikbaar te stellen.
Veiligheidsinstructies: Volg altijd mijn instructies op. Als er specifieke veiligheidsrichtlijnen zijn, zoals waar je wel en niet kunt staan in de bak of hoe je met de paarden moet omgaan, zorg er dan voor dat je deze instructies opvolgt.
Equitherapie is een vorm van therapie waarbij paarden worden ingezet om mensen te helpen bij het verbeteren van hun fysieke, mentale en emotionele welzijn. Hoewel deze vorm van therapie steeds populairder wordt, zijn er nog steeds veel mensen die sceptisch zijn over de effectiviteit ervan. In dit artikel gaan we dieper in op het wetenschappelijk onderzoek naar equitherapie en tonen we aan dat deze vorm van therapie wel degelijk effectief is.
Onderzoek in de Verenigde Staten heeft aangetoond dat equitherapie kan helpen bij de behandeling van verschillende aandoeningen, zoals autisme, posttraumatische stressstoornis, angst en depressie. Een van de meest geciteerde studies is uitgevoerd door het National Institute of Health (NIH) in 2015. Dit onderzoek toonde aan dat equitherapie de symptomen van angst en depressie significant kan verminderen bij volwassenen.
Ook in Europa wordt er veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van equitherapie. In Nederland heeft het Nederlands Centrum voor Paardencoaching bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de effecten van equitherapie bij mensen met een verstandelijke beperking. Uit dit onderzoek blijkt dat equitherapie kan leiden tot een verbetering van het zelfvertrouwen, de communicatieve vaardigheden en de kwaliteit van leven van de deelnemers.
Andere Europese studies hebben zich gericht op de effecten van equitherapie op bijvoorbeeld angststoornissen en depressie. Zo heeft het Duitse Fraunhofer-Institut für System- und Innovationsforschung onderzoek gedaan naar de effecten van equitherapie op angststoornissen bij kinderen. Ook dit onderzoek toonde aan dat equitherapie kan helpen bij het verminderen van angstsymptomen.
Kritische mensen die sceptisch staan tegenover equitherapie kunnen deze onderzoeken wellicht afdoen als subjectief of niet representatief genoeg. Echter, er is een groeiende hoeveelheid wetenschappelijk bewijs die aantoont dat equitherapie een effectieve vorm van therapie is voor verschillende aandoeningen en doelgroepen.
Paardencoaching, ook bekend als equine-assisted coaching of equine-assisted therapy, is een vorm van begeleiding waarbij paarden worden ingezet om individuen te helpen bij persoonlijke ontwikkeling, het overwinnen van uitdagingen en het oplossen van problemen. Hoewel het belangrijk is op te merken dat paardencoaching geen vervanging is voor traditionele medische behandelingen, kunnen paarden een waardevolle rol spelen bij het aanpakken van verschillende problemen en uitdagingen. Enkele van de situaties waarin paardencoaching kan helpen, zijn onder andere:
Stress en Burn-out: Paardencoaching kan worden gebruikt om mensen te helpen stress en burn-out te verminderen. Het werken met paarden in een rustige, natuurlijke omgeving kan ontspanning bevorderen en nieuwe perspectieven bieden op stressvolle situaties.
Angstproblemen: Paarden zijn zeer gevoelige dieren en kunnen reageren op de subtiele signalen van mensen. Dit kan mensen helpen om hun eigen emoties en angsten beter te begrijpen en ermee om te gaan.
Zelfvertrouwen en Zelfbeeld: Paardencoaching kan het zelfvertrouwen vergroten door de interactie met paarden, waardoor deelnemers hun leiderschapsvaardigheden ontwikkelen en leren communiceren zonder woorden.
Relatieproblemen: Het werken met paarden kan inzicht bieden in aspecten van non-verbale communicatie en samenwerking, wat kan bijdragen aan het verbeteren van relaties met anderen.
Verslavingen: Paardencoaching kan deelnemers helpen bij het ontwikkelen van discipline, beheersing en het vinden van nieuwe, gezonde coping-mechanismen.
Hoogsensitiviteit: Voor mensen die hoogsensitief zijn, kan de rustige en empathische aard van paarden een positieve ervaring bieden om emoties beter te begrijpen en te beheersen.
Persoonlijke groei en levensdoelen: Paardencoaching kan mensen helpen bij het identificeren van hun sterke punten, waarden en doelen, en hen begeleiden bij stappen om deze te bereiken.